Stenen Tijdperk Recensie: Het bordspel waar het voor mij allemaal mee begon | Boardgames#4

Stenen Tijdperk was mijn introductie in de wondere wereld van bordspellen. Sinds ik dit spel enkele jaren geleden voor het eerst gespeeld heb, is mijn liefde voor boardgames alsmaar groter geworden. Stenen Tijdperk is een erg populaire worker-placement, die de 50ste stek op BGG weet in te palmen met een score van 7.65/10 van maar liefst 23.000 stemmers. Maar hoe kijk ik nu na al die jaren terug op dit spel? 

Uitleg spelregels en opstelling van de handleiding 
Stenen Tijdperk kent een fraaie handleiding (in het Nederlands) waarin de spelregels erg duidelijk worden uitgelegd, dit aan de hand van tal van voorbeelden en illustratiemateriaal. De regels zijn makkelijk te begrijpen voor zowel gevorderde als beginnende (zoals ik indertijd was) boardgamers. Het regelboekje telt bovendien niet bijzonder veel pagina’s, waardoor het spel op een klein uurtje geleerd kan worden. De handleiding is aardig vormgegeven en toont een heleboel afbeeldingen, waardoor de uitleg makkelijker blijft hangen. Na de regels te hebben doorgenomen, moet het normaliter geen probleem vormen om het spel te beginnen spelen. M.a.w. een zeer degelijke handleiding! 

Complexiteit spelregels
De spelregels van Stenen Tijdperk zijn niet erg moeilijk te noemen. Complete beginners kunnen wel enkele problemen ondervinden, maar dat is een probleem dat quasi elke beginnende bordspeler ooit heeft ondervonden en heeft in se niets te maken met dit spel. Als beginnende bordspeler moet je namelijk het spelmechanisme leren begrijpen en moet je als het ware een soort van klik maken vooraleer je het spel correct kan spelen. Stenen Tijdperk is een vrij licht (lees: simpel) spel met niet al teveel regeltjes, waardoor het aan te raden is aan beginners. Meer ervaren bordspelers zullen geen enkel probleem ondervinden met de regels van Stenen Tijdperk. Het spel maakt gebruik van het Worker-Placement genre, een veel voorkomende bordspelstijl waarbij je je eigen werkers (pionnen) acties moet toewijzen die ze vervolgens uitvoeren (in dit spel doorgaans om grondstoffen te verzamelen en om artefacten te kopen). Doordat de regels vrij simpel zijn, speelt het spel bijzonder vlot zonder steeds te moeten teruggrijpen naar de handleiding.

De handleiding is goed opgesteld met voldoende beeldmateriaal en voorbeelden

Kwaliteit Spelmateriaal
Na zo’n 15 à 20 speelbeurten ziet mijn exemplaar van Stenen Tijdperk er nog steeds gloednieuw uit. Over de kwaliteit van het spelmateriaal moet je je bij deze dan ook geen zorgen maken. Al de grondstoffen zijn van degelijk materiaal en zien er verzorgd uit. De Meeples (je werkers/pionnen) zijn eveneens van goede kwaliteit, hoewel deze een basic uiterlijk hebben meegekregen. Mijn lof gaat uit naar de kaarten, die van uitstekende makelij zijn. Na al die tijd zien de kaarten er nog steeds even proper uit zonder randjes of krassen. Dat de kwaliteit hoog reikt valt te merken aan de zogenaamde “smelly cup“, de beker waarmee je dobbelstenen moet rollen, die na al die tijd bijna nog even straf ruikt als bij de eerste opening van de doos ;)! 

Hoeveelheid spelmateriaal 
Nieuw gaat Stenen Tijdperk voor zo’n 36 euro over de toonbank van de doorsnee spellenwinkel. Voor deze som krijg je echter aardig wat spelmateriaal tot uwer beschikking:

• 1  speelbord
• 4 individuele spelersborden
• 58 grondstoffen (hout, leem, steen en goud)
• 40 Meeples (10 per kleur)
• 8 markers
• 53 voedselfiches
• 28 gebouwtegels
• 18 werktuigfiches
• 1 startspelerfiguur
• 36 artifactkaarten
• 7 dobbelstenen
• 1 “Smelly Cup”

Al dit spelmateriaal is bovendien van uitstekende kwaliteit, waardoor de richtprijs zeker niet overdreven is. 

Strategieën 
In Stenen Tijdperk kan de speler zich tot een aantal strategieën aanwenden om de overwinning proberen binnen te halen. Deze strategieën zijn echter niet eindeloos en blijven beperkt. De eerste keren dat je het spel speelt, zal je verschillende strategieën uitproberen en zelfs meerdere strategieën door elkaar gaan gebruiken. Naarmate de speler het spel beter kent heb je al gauw door hoe je het beste speelt om een hoge score te bekomen en zo je tegenstanders probeert af te troeven. Eens je een dergelijke strategie gebruikt, zal je die in de komende potjes Stenen Tijdperk hoogstwaarschijnlijk opnieuw gaan gebruiken. Andere spelers zullen wellicht op een soortgelijke manier te werk gaan, waardoor er in feite maar een beperkt aantal wegen naar victorie zijn. Hierdoor kan Stenen Tijdperk na een tijdje repetitief beginnen aanvoelen.

Het spelbord is een lust voor het oog met tal van details

Spelplezier  14/20
Toch blijft Stenen Tijdperk ook na meer dan tien speelbeurten een plezierig spel om op tafel te leggen. Het spel speelt naar mijn mening wel het best met 3 en vooral 4 spelers. Vooral beginnende boardgamers zullen enorm veel plezier aan Stenen Tijdperk beleven. Meer ervaren spelers zullen het spel ook weten te waarderen, maar voor hen biedt het spel wellicht niet voldoende uitdaging. Het spel blijft wel vrij spannend tot op het einde, omdat op het eind van het spel enorm veel punten gescoord worden, dit door de kaarten. Degene die laatst in de scoretelling stond, kan hierdoor alsnog als winnaar uit de bus komen. Het gebruik van de “smelly cup” kan in feite gezien worden als een gimmick, maar past wel enorm goed bij het thema. Het dobbelen wordt hierdoor ook een stuk aangenamer, waardoor de zogenaamde smelly cup een schot in de roos vormt. Ook het thema is vrij goed uitgewerkt en het bord en de kaarten zijn vrij fraai weergegeven, wat ook meteen het spelplezier enigszins verhoogt. Al bij al is Stenen Tijdperk een plezierig spel, dat naarmate het meer gespeeld wordt nogal repetitief wordt en de uitdaging vervolgens wat zoek raakt. 

Geluksfactor 
Wanneer dobbelstenen bij een spel betrokken worden, weet je quasi met zekerheid dat er een redelijke geluksfactor aan het spel zit verbonden. Het rollen van de dobbelstenen kan enorm positief uitdraaien, maar natuurlijk ook enorm negatief. Door de gereedschappen (die je kan gebruiken als 1 oog van een dobbelsteen) heb je hier enige controle over en kan je dit inrekenen, maar je blijft als speler natuurlijk afhankelijk van de rol. Als je zoals mij vaak pech hebt bij het rollen van dobbelstenen, kan dit na een tijdje wel tegen steken! Ook bij het aanschaffen van kaarten is er enig geluk gemoeid, aangezien degene die eerst aan beurt is de eerste kans heeft (elke ronde worden de kaarten aangevuld). 

Copyright: 999 Games

Interactie tussen spelers 
Echt veel rechtstreekse (one-on-one) interactie tussen spelers is er niet in Stenen Tijdperk. Wel heb je verschillende kaarten die gekocht kunnen worden, waarbij je medespelers ook van kunnen profiteren wat een leuk gegeven is. Andere rechtstreekse interactie is er niet. Spelers kunnen geen goederen of dergelijke van elkaar kopen of kunnen elkaar geen minpunten aansmeren. Onrechtstreeks is er wel meer interactie merkbaar. Zo zijn spelers afhankelijk van de beurtrol bij het kopen van kaarten, het bouwen van hutten en bij het verzamelen van grondstoffen, alsook bij de technologieën. Als iemand jou (on)bewust (in dit spel gebeurt het vaker onbewust dan bewust) dwarsboomt door nét die ene hut te kopen die jij wou of net die ene kaart te kopen die jou wou, maar jij laatst aan de beurt bent kan je hier niets aan veranderen. De interactie had mijns inziens m.a.w. een stuk hoger mogen liggen. 

Herspeelbaarheid  13/20
Ik heb het spel zo’n 15 à 20 keer gespeeld, waardoor het spel zeker zijn herspeelbaarheidswaarde meteen aantoont. Ik heb het spel altijd met plezier gespeeld, hoewel ik moet zeggen dat ik het na meer dan 10 speelbeurten wel allemaal wat gezien had. Het spel komt nu slechts nog heel sporadisch op tafel, meestal enkel nog wanneer we mensen op bezoek hebben die nog geen ervaring met bordspellen hebben. Voor de rest blijft het ietwat verkommerd in de kast liggen. Het is te simpel om nog vaak te spelen. Wel is het een perfect spel voor beginnende boardgamers, die het spel wellicht grijs zullen spelen (zoals ik indertijd ook gedaan heb). Wanneer ze die fase ontgroeit zijn, zullen ze wellicht naar meer uitdagende spellen grijpen. Begrijp me niet verkeerd, ook voor ervaren boardgamers is Stenen Tijdperk een prima spel, maar als je houdt van wat meer complexiteit en pit moet je verder kijken dan deze. 

Thema 
Het spelbord van Stenen Tijdperk is erg knap uitgevoerd met een scenografie die je mee in het thema weet te sleuren. De te verzamelen grondstoffen zien er allen leuk uit. De kaarten hebben een degelijk artwork, hoewel deze niet formidabel te noemen zijn. Toch ademt het spel het thema van het “Stenen Tijdperk” uit. De “smelly cup” is in dat opzicht een gouden zet, aangezien deze thematisch gezien perfect bij het spel hoort. Ook de dobbelstenen zijn geen klassieke witte dobbelstenen, maar zijn zo gemaakt dat ze lijken op gekerfde houten/beenderen dobbelstenen. Aangezien het thema (en verhaal) voor mij een belangrijk onderdeel van een spel is, vind ik het wel jammer dat er geen echt verhaal aan het spel wordt meegegeven of dat er geen didactisch element in het spel zit naar bv kinderen toe. 

Score

Stenen Tijdperk is een geslaagd spel voor beginnende boardgamers, alsook een leuk tussendoortje voor meer doorwinterde spelers. Door zijn simpele spelregels is het spel toegankelijk voor een breed publiek. Daarbovenop komt het thema van het spel behoorlijk goed uit de verf. Na enige tijd kan het spel wel enigszins repetitief gaan aanvoelen doordat het aantal strategieën beperkt zijn en de uitdaging niet groot genoeg meer is.